Η προτεινόμενη διδακτορική διατριβή έχει σκοπό να μελετήσει τους όρους και τη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης εκθέσεων μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες. Σε μία εποχή που η εμπλοκή του επισκέπτη αποτελεί δεδομένο ζητούμενο στο πλαίσιο της εκθεσιακής εμπειρίας, πολλοί είναι εκείνοι που προχωρούν ένα βήμα παραπέρα, ενθαρρύνοντας τη ενεργό συμμετοχή του, ήδη από το στάδιο του σχεδιασμού. Όροι όπως «συμμετοχικότητα», «συνδιαμόρφωση» και «συνδημιουργία» εμπλούτισαν το επιστημονικό λεξιλόγιο, αφήνοντας -παράλληλα- σημαντικά κενά σε σχέση με τον ουσιαστικό βαθμό εμπλοκής των μη ειδικών, σε μία διαδικασία που συντελείται συνήθως «από τα πάνω». Από την άλλη, εκθέσεις ποικίλου περιεχομένου σχεδιάζονται και υλοποιούνται συχνά -σε μη μουσειακούς χώρους- από κοινότητες και ανεπίσημους φορείς, δίχως την παρουσία ειδικών. Με θεματικές που άπτονται, κυρίως, κοινωνικών ζητημάτων και με τις αποφάσεις σχετικά με τη θεματική, το σχεδιασμό και τα μέσα υλοποίησης να λαμβάνονται μέσα από συλλογικές διαδικασίες, αποδεικνύεται πως η δημιουργία μιας έκθεσης μπορεί να πραγματοποιηθεί και «από τα κάτω». Η απουσία βιβλιογραφίας που να αποτυπώνει το φαινόμενο επαρκώς, τόσο στο εξωτερικό όσο και στον ελλαδικό χώρο, δημιουργεί σημαντικά ερευνητικά κενά ως προς τις συνθήκες και τους λόγους σύμπραξης των δύο πλευρών, στο πλαίσιο του εκθεσιακού σχεδιασμού. Παράλληλα, το πλήθος όρων που υποδεικνύουν κάποιας μορφής συμμετοχή μη ειδικών στη διαδικασία και η συχνή κατάχρησή τους, αποδεικνύουν τη σύγχυση που υπάρχει ακόμα και σε επίπεδο βιβλιογραφικής αποτύπωσης της εν λόγω πρακτικής. Η περιορισμένη, δε, γνώση μας ως προς τη συχνότητα χρήσης και το βαθμό εξέλιξης της συνδιαμόρφωσης εκθέσεων ενισχύει τη θολή εικόνα που υπάρχει γύρω από τους στόχους και την αποτελεσματικότητα της υιοθέτησής της. Στο πλαίσιο της διδακτορικής μου διατριβής, σκοπεύω να προσεγγίσω τα επιμέρους ζητήματα ακολουθώντας τρία στάδια: α) Μέσα από τη θεωρητική διερεύνηση των πτυχών και των προεκτάσεων του συμμετοχικού σχεδιασμού, των μερών που τον συναποτελούν και της έννοιας του από κοινού σε διαφορετικα επίπεδα, με στόχο να κατανοήσω το πώς μια ομάδα ανθρώπων, με διαφορετική προέλευση, μπορεί να οργανωθεί, να συνεργαστεί και να προσφέρει για έναν κοινό σκοπό, στο πλαίσιο του εκθεσιακού σχεδιασμού, β) Η συγκέντρωση και αξιολόγηση παραδειγμάτων υλοποίησης δράσεων συμμετοχικού εκθεσιακού σχεδιασμού από το εξωτερικό και το εσωτερικό, σε μουσειακά και μη περιβάλλοντα, θα με βοηθήσει να ορίσω καλύτερα το ερευνητικό μου σώμα και να διατυπώσω πιθανά επιπλέον ερωτήματα, και γ) Η μελέτη και αξιολόγηση του υλικού που θα συγκεντρωθεί θα με βοηθήσει να διατυπώσω συγκεκριμένη μεθοδολογία συμμετοχικού σχεδιασμού και υλοποίησης έκθεσης, με λεπτομερή στάδια και όρους. Αυτή θα επιχειρήσω να εφαρμόσω πιλοτικά με ομάδα εργασίας που διαμορφωθεί στην πορεία της έρευνας. Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της πιλοτικής εφαρμογής θα με βοηθήσει στη διατύπωση συμπερασμάτων ως προς τις δυνατότητες υλοποίησης ενός τέτοιου εγχειρήματος στην Ελλάδα, αλλά και τα οφέλη και τα μειονεκτήματά της για συμμετέχοντες, φορείς και κοινό.