Ο ανθρωπος, παιδι μου, ειναι σαν
το νερο, δεν το σταματαει τιποτε...
«Η φρίκη δεν κουβεντιάζεται, γιατί είναι ζωντανή», λέει ο ποιητής. Μπορεί, λοιπόν, να εκτεθεί; Χωρίς να πέσουμε στην παγίδα της τρομολαγνίας των τηλεοπτικών καναλιών, χωρίς να καταφύγουμε στην εύκολη συγκίνηση ενός μελοδραματικού φωτορομάντζου; Αυτό το ερώτημα μας απασχόλησε για ένα ολόκληρο εξάμηνο. Πώς είναι δυνατόν να επιχειρήσουμε μια έκθεση πάνω στο θέμα που απασχολεί όλους εμάς που ζούμε στη Λέσβο, κρατώντας τις δύσκολες ισορροπίες ανάμεσα στη συναισθηματική μας φόρτιση και την κριτική ματιά; Πώς είναι δυνατό και θεμιτό να διαχειριστούμε εκθεσιακά ένα δράμα που συνεχίζει να εξελίσσεται μπροστά μας; Πώς βάζουμε στο μουσείο την ιστορία την ίδια την ώρα που αυτή γράφεται;...
Χωρις μαχαιρι και πιρουνι
Από το αόρατο προφιτερόλ του Γιώργου Κωνσταντίνου, στα "Χτυποκάρδια στο θρανίο” του Σακελλάριου έως τις αισθησιακές μπουκιές της Έλενας Ναθαναήλ στον “Φόβο” του Μανουσάκη και τα μπαχάρια της “Πολίτικης Κουζίνας" του Μπουλμέτη, το ελληνικό σινεμά σε όλη του την πορεία εκτός από ήχους και εικόνες είχε πάντα και μια δική του μυρωδιά και γεύση. Άλλοτε διακριτικά και άλλοτε πιο έντονα βοήθησε στη δόμηση χαρακτήρων, υπαινίχθηκε κοινωνικές ανισότητες, συνέβαλε τόσο στη σκιαγράφηση της ελληνικής πραγματικότητας όσο και στην ποιητική υπέρβασή της. Η περιοδική έκθεση που οργανώνεται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ επιχειρεί να προσθέσει αυτές τις γεύσεις στο χώρο του Μουσείο Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, σε μικρές μπουκιές, “χωρίς μαχαίρι και πιρούνι”.
Που ειναι η ωραια μου Μυτιληνη;
Τον Οκτώβριο του 1923, τρία μόλις χρόνια μετά το θάνατο του Χαλήμ Μπέη, το πλοίο «Μπαρίς» (που στα ελληνικά σημαίνει «Ειρήνη»), σε εφαρμογή της Συνθήκης της Λοζάνης, παίρνει μακριά από τη Μυτιλήνη τα παιδιά και τα εγγόνια του. Ο ίδιος ο Χαλήμ είχε προλάβει να πεθάνει πριν μερικά χρόνια στην πόλη που αγάπησε. Σχεδόν έναν αιώνα μετά, από τους Κουλαξίζηδες της Λέσβου απομένουν μερικές φθαρμένες φωτογραφίες και μια χούφτα μικροπράγματα. Και θραύσματα αφηγήσεων που μπερδεύονται με παραμύθια. Και, πάνω από όλα, άνθρωποι που θέλουν να θυμούνται, να τιμούν και να βρίσκουν τρόπους να κρατούν ενωμένα αυτά που δεν κατάφερε να χωρίσει μια στενή λωρίδα θάλασσας. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία και υποστήριξη του Μουσείου Elgiz. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της έκθεσης έγινε από το Εργαστήριο Μουσειολογίας του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, με την επίβλεψη της Νάσιας Χουρμουζιάδη.
euforia
Το πρόγραμμα Euforia (European Films ForInnovative Audience Development), είναι ένα πρόγραμμα διακρατικής συνεργασίας συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Μουσείο Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης διοργάνωσαν τo 2016-2017 μια σειρά δράσεων με τίτλο «Κινηματογραφικές διαδρομές». Στο Euforia 2016-2017 συνέβαλε και το Εργαστήριο Μουσειολογίας, πραγματοποιώντας δράσεις στη Μυτιλήνη. Δημιουργήθηκαν δύο ντοκιμαντέρ οπού συμμετείχαν παιδιά, ανήλικοι, ασυνόδευτοι πρόσφυγες κάτω των 18 ετών, από το Εσπερινό Λύκειο Μυτιλήνης με τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ «Mytopia», και από τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση ‘Ηλιακτίδα’ με τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ «It’s all Greek to me». Στην παραγωγή των παραπάνω ντοκιμαντέρ συμμετείχαν ως σύμβουλοι σκηνοθεσίας, σεναρίου και μοντάζ τα μέλη του εργαστηρίου Ελένη Γαλάνη και Νιόβη Ζορμπά. Σκοπός των παιδιών ήταν να καταγράψουν το ξένο, όπως αυτά το αντιλαμβάνονται ζώντας πλέον στη Μυτιλήνη, χωρίς όμως να αποτυπωθεί στην οθόνη το δράμα και η ταλαιπωρία, αλλά η ελπίδα, η ζωή και τα όνειρα που κάθε παιδί, ανεξαρτήτως εθνικότητας, έχει. Τα συγκεκριμένα ντοκιμαντέρ είναι μια προσπάθεια των ανήλικων προσφύγων να καταγράψουν με τα δικά τους μάτια αισθήματα και εντυπώσεις, συνδυάζοντας το τώρα με το παρελθόν αλλά και το μέλλον τους.
Σύμβουλοι σκηνοθεσίας/σεναρίου : Γαλάνη Ελένη, Ζορμπά Νιόβη
Μοντάζ: Γαλάνη Ελένη
Cargo
Οι τεταρτοετείς φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας (ΤΠΤΕ), στο πλαίσιο του μαθήματος Οργάνωση Εκθέσεων, διοργάνωσαν μια έκθεση κυριολεκτικά από το μηδέν. Η θεματική της έκθεσης είναι το λιμάνι και ο ρόλος του ως τόπος συγκέντρωσης ανθρώπων, εμπειριών, πολιτισμών και υποκειμενικών «φορτίων» για τον καθένα και την καθεμιά από μας. Την αναγκαιότητα της ύπαρξης του λιμένα, την ιστορική και στρατηγική του σημασία, αλλά κυρίως την συμβολή του σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας, εντόπισαν οι φοιτητές και φοιτήτριες του ΤΠΤΕ, και με αυτό στο νου, δημιούργησαν μια έκθεση για να δώσουν μορφή σε όλες τις συμβολικές ταυτότητες του λιμανιού.
Home is..
Το 2017 και λίγες εβδομάδες μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στην πόλη του Μάντσεστερ, συμμετείχαμε στις εκδηλώσεις «Our City, Our Home», του Διεθνούς Θεσμού για τους πρόσφυγες «Refugee Week», έπειτα από πρόσκληση του MA Arts Management, Policy & Practice και MA Art Gallery and Museum Studies, του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ. Ως Εργαστήριο Museolab, κάναμε τις δικές μας παρεμβάσεις στην έκθεση «Home is…», συμβάλαμε με προβολή ντοκιμαντέρ και συμμετείχαμε σε πάνελ συζητήσεων. Επιπλέον, στο περιθώριο της έκθεσης, δώσαμε ένα μικρό χέρι βοήθειας στην οργάνωση των χιλιάδων μικροαντικειμένων που οι πολίτες άφησαν στον τόπο του φονικού, και διαπιστώσαμε, για μια ακόμη φορά, ότι η μουσειακή δραστηριότητα δεν περιορίζεται στην αναζήτηση καλαίσθητων παρεμβάσεων στα παραδοσιακά μουσεία που όλοι μας ξέρουμε.
M_We are now unmuted
Πολλές εικόνες στριμώχτηκαν στα μάτια μας. Κατεβαίνεις από το καράβι και ο ηλεκτρικός πυρσός της Ελευθερίας φωτίζει την απρόβλεπτη σύνθεση της Μυτιλήνης. Μέτρο το μέτρο αναπτύσσονται τα σκόρπια χαμηλόφωνα κατάλοιπα της αρμονίας του παρελθόντος, πάνω στην οποία καρφώνονται οι παρακινδυνευμένες συγχορδίες ενός εκκωφαντικού παρόντος. Το κρεσέντο ενός αγχωτικού εργάσιμου πρωινού διαδέχονται οι ράθυμες νότες των βραδινών παύσεων. Μεγάφωνες διαφημίσεις, παράφωνες οικοδομικές παρεμβάσεις, άφωνα όνειρα. Καλλίφωνοι άνθρωποι, κακόφωνοι καιροί.
...της Σαλονικης μοναχα της πρεπει το καραβι..
Ένα από τα θέματα που χρόνια τώρα βασανίζουν τους δημότες του θαλασσίου μετώπου του Θερμαϊκού κόλπου, τις αστικές θαλάσσιες συγκοινωνίες, ανέλαβαν να μετατρέψουν σε έκθεση τα μέλη του Museolab, στο περίπτερο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας και του Δήμου Θερμαϊκού, στο πλαίσιο της 83ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Η ιστορία των θαλάσσιων συγκοινωνιών από τις αρχές του 20ου αι. μέχρι σήμερα, η άποψη των εμπλεκόμενων Δήμων και η προμελέτη του επικείμενου έργου παρουσιάστηκαν με φρέσκια ματιά, μέσα από προσεγμένη γραφιστική σχεδίαση, ηχοτοπίο και βιντεοπροβολές. Επιπλέον, ένα σύντομο ψηφιακό ερωτηματολόγιο, με αυτόματη ενημέρωση των στατιστικών του αποτελεσμάτων, κατέγραψε την άποψη του κοινού της έκθεσης ως προς τη χρησιμότητα του έργου. Η πρωτότυπη προσέγγιση του έργου και η ιδιαίτερη αισθητική της εκθεσιακής του παρουσίασης κατάφεραν να προσελκύσουν τους επισκέπτες της ΔΕΘ και να εντυπωσιάσουν θετικά της Διοίκησή της, που ξεχώρισε και βράβευσε την προσπάθεια της ομάδας του Museolab, ανάμεσα στα πάνω από 400 περίπτερα της ΔΕΘ.
ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΥΒΟΛΙΘΟΥΣ.
ΕΚΘΕΤΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΜΑΗ ΤΟΥ ’68
Κόντρα στη θετικιστική λογική των δεκαετηρίδων, κόντρα στις κενές επετειακές τελετές,είπαμε να ασχοληθούμε με το Μάη του ΄68, μισόν αιώνα, ένα χρόνο και ένα μήνα μετά τον πρώτο κυβόλιθο που ξηλώθηκε σε κάποιο δρόμο του Quartier Latin. Είναι γεγονός ότι όταν ξεκινήσαμε είχαμε άγνοια κινδύνου. Επηρεασμένοι κι εμείς από τις μηντιακές εικόνες, πιστέψαμε ότι είχαμε να κάνουμε με ένα φοιτητικό θνησιγενές ξέσπασμα, σαν κι αυτά που οφείλει κανείς να ζήσει πριν σοβαρευτεί και βγει, με κοστούμι, στην πραγματική ζωή. Λέγαμε ότι μπορεί φαντασία και εξουσία να μην κατάφεραν να συναντηθούν, τελικά, αλλά οι φοιτητές της Σορβόννης άφησαν πίσω τους δεκάδες ευφάνταστα συνθήματα. Μπορεί οι δρόμοι να γίνονται ολοένα και πιο άσχημοι, αλλά είναι δύσκολο να αντισταθείς στην ομορφιά των χιλιάδων νεγκατίφ των φωτορεπόρτερ που βρέθηκαν τότε στο Παρίσι....
Κατασκευαζοντας αφηγησεις για το παρελθον
Η εκδήλωση εντάσσεται στις δράσεις του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM), για τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων 2021, με τίτλο «Το Μέλλον των Μουσείων: Αναστοχασμός και Επανεκκίνηση»
σαπφw 3.0
Η Σαπφώ δε χρειάζεται συστάσεις.
Κυκλοφορεί εδώ και πάνω από 2.500 χρόνια στις ποιητικές μας αναζη-τήσεις, στους ερωτικούς μας πόνους, στα κοινωνικά μας στερεότυπα. Αλλάζει όψη, γίνεται μουσική, σμιλεύεται στην πέτρα, συντρίβεται στα βράχια της Λευκάδας, θριαμβεύει στους κόλπους της Λέσβου, λικνίζε-ται σε ελληνικούς ρυθμούς, χορεύει σε όλες τις γλώσσες.
Μυτιληνη, τη 26 Σεπτεμβριου 1922. Εκθεση με αφορμη ενα ημερολογιο
Για το 1922, ίσως, δεν υπάρχει τίποτε που δεν έχει ειπωθεί στις εκατοντάδες ιστορικές πραγματείες, στα ντοκιμαντέρ, στα μυθιστορήματα και τις ταινίες. Έχει ξεδιπλωθεί ένα πλήθος προσεγγίσεων, συχνά αντικρουόμενων, και μόνο κάποιος που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην ενδελεχή μελέτη της περιόδου μπορεί με βεβαιότητα να πει ότι έχει διαμορφώσει μια κάποια κατασταλαγμένη άποψη. Όλοι εμείς οι υπόλοιποι περπατούμε στην κινούμενη άμμο της μνήμης. Εκατό χρόνια μετά, εμείς οι άνθρωποι του Museolab, αποφασίσαμε να υποκύψουμε στην πρόκληση της επετείου και να θέσουμε στον εαυτό μας το ερώτημα τι «θυμόμαστε» για μια περίοδο που δεν ζήσαμε. Τι και γιατί καταστάλαξε μέσα μας από ό,τι αποστηθίσαμε με το ζόρι στο σχολείο, από ό,τι -τυχαία ή συστηματικά- ακούσαμε, διαβάσαμε, είδαμε στην πορεία της μέχρι τώρα ζωής μας. Ξανανοίξαμε βιβλία ιστορίας, διαβάσαμε μελέτες, ξεφυλλίσαμε εφημερίδες, ακούσαμε μαρτυρίες, είδαμε ντοκουμέντα, μιλήσαμε με φίλους και συζητήσαμε ώρες ατελείωτες μεταξύ μας πάνω σε όλα αυτά. Κεντρικό μας «εύρημα» ένα ημερολόγιο. Όσα καταγράφονται σε αυτό δεν είναι τα πιο σημαντικά ούτε τα πιο συνταρακτικά. Δεν αλλάζουν τον «ρου της ιστορίας». Είναι μία ιστορία από τις πολλές. Είναι μια ιστορία προσφυγιάς σαν κι αυτές που συσσωρεύονται εδώ και χιλιετίες σε τούτη την άκρη του Αιγαίου. Η Βασιλεία δεν είναι μια διάσημη ιστορική προσωπικότητα. Είναι όμως η δική μας ηρωίδα. Ο δικός της λόγος βρίσκεται σε μια συνεχή συνομιλία με τον λόγο όλων των άλλων ανθρώπων της προσφυγιάς. Με τον άχρονο και συντριπτικά επίκαιρο λόγο της Εκάβης, μπροστά στα ερείπια της Τροίας. Η έκθεση αυτή, δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να παρουσιάζει αυτά που βρήκαμε, μετά από αυτή την αναζήτηση. Αυτά που καταλάβαμε. Αυτά που συνειρμικά μας ήρθαν στο νου. Αυτά που τραγουδήσαμε. Και, φυσικά, τα δεκάδες ερωτήματα που αναπόφευκτα μας δημιουργήθηκαν από όλη αυτή την περιπλάνηση στις γραμμές του χρόνου.
